nie czas
  • nie z rzeczownikami
    8.01.2006
    8.01.2006
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z uprzejmą prośbą o arbitraż w sprawie „sporu”, który prowadzę od pewnego czasu z Zarządcą nieruchomości, w której mieszkam. Otóż chodzi o zastosowanie we właściwej formie zwrotu nie palenie, bądź niepalenie w następującym zdaniu: „Prosimy o … papierosów na klatce schodowej”. W miejsce kropek proszę wpisać stosowny zwrot. Bardzo dziękuję i pozdrawiam!
    P.S. Z wiadomych przyczyn nie podaję stanowisk stron :)
  • czas teraźniejszy odniesiony do przyszłości
    9.04.2011
    9.04.2011
    Chciałbym rozwiązać z Państwa pomocą sprawę z tytułami. W dziennikarstwie sportowym często możemy znaleźć takowe:

    Wisła gra o półfinał/ Wisła walczy o półfinał – Załóżmy, że mecz odbywa się jutro, a ja piszę o tym dzień wcześniej z takim tytułem.
    Wisła gra z Legią. O Mistrzostwo
    Zwycięstwo Barcelony. Grają w 1/4 LM.
    Energa walczy o medal. Polpharma po sezonie (mecz dopiero za tydzień i wtedy będą walczyć, ale z drugiej strony zapowiadamy spotkanie, ponieważ nie odpadli – to walczą.
  • czas teraźniejszy odniesiony do przeszłości
    18.05.2012
    18.05.2012
    Szanowni Eksperci,
    mówiąc o tekstach własnych, napisanych dajmy na to 3 lata temu, wiele razy słyszałem wypowiedzi zarówno doktorów, jak i profesorów typu: „Niech Pan tam sprawdzi, w tamtym artykule o tym piszę”, „Piszę o tym w tym artykule, który wyszedł 2 lata temu”. Odnoszę wrażenie, że to forma czasu teraźniejszego stosowana w odniesieniu do przeszłości. Czy zastosowanie słowa piszę w powyższych przykładach jest poprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Mariusz W. Kaczka
  • czas zaprzeszły być

    1.11.2023
    1.11.2023

    Pytanie jest czysto teoretyczne, ale jakoś mnie to zainteresowało. Czy istniała forma czasu zaprzeszłego czasownika „być”? „Byłem był”? Czy jeśli zachodziła potrzeba użycia go, cofało się do czasu przeszłego po prostu?

    Z pozdrowieniami

    Dariusz

  • jest – nie ma

    9.04.2023
    9.04.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać o powód, dla którego różnymi czasownikami określamy to czy coś się gdzieś znajduje, czy też nie. Przykładami mogą być: „we wsi jest szkoła”, „tam jest pies” używające odmienionego czasownika "być", ale „we wsi nie ma szkoły”, „tam nie ma psa” z czasownikiem „mieć”.

  • Kogom ja nie spotkał!
    16.02.2014
    16.02.2014
    Szanowni Państwo,
    proszę o pomoc dot. poniższego zdania: „Tą linią cała huta jeździ, kogom ja nie spotkał”. Chodzi mi o słowo kogom. Nie mogę odnaleźć źródła pochodzenia tej formy, wydaje mi się z dialektu śląskiego bądź gwary. Czy mogę was prosić o pomoc? Skąd to słowo się wzięło, dla jakiej gwary, dialektu jest to typowe? Bądź może ktokolwiek podałby mi źródło, autora, gdzie znajdę wyjaśnienie tego słowa.
    Dziękuję i pozdrawiam
  • Nie dla toż w opisie bibliograficznym
    5.02.2020
    5.02.2020
    Czy określenie toż (w znaczeniu: to samo, ten sam artykuł, ta sama recenzja itp.) użyte w opisie bibliograficznym jest poprawne?
    * Drzewucki Janusz, Kultura, wiara, poezja, czyli wejdź do zakamarków, gdzie są ciasne przejścia, Poezja 1986, nr 6, s. 101-103. Toż pt. Kultura, wiara, poezja [w:] tegoż, Chaos i konwencja, Kraków 1988, s. 98-100.
    Chodzi o tę samą pracę, która została opublikowana w dwóch (czasami nawet w trzech) różnych publikacjach.
  • Nie konsensualny, a więc jaki?
    25.01.2003
    25.01.2003
    Witam Państwa,
    chciałabym odnaleźć w języku polskim antonim słowa konsensualny. Czy istnieje jedno słowo oddające angielskie pojęcie dissensual, które jest opozycją do angielskiego słowa consensual? W Słowniku wyrazów obcych Kopalińskiego znalazłam: „konsens dawn. zgoda, zezwolenie (zwł. urzędowe) na coś. Etym. – łac. consensus 'zgoda' od consentire 'zgadzać się'; zob. kom-; sens”.
    Utworzony od tego rzeczownika termin konsensualny występuje w polszczyźnie (vide umowa konsensualna). Zamieszcza go także Państwa słownik: „konsensualny praw. będący wynikiem zgodnych oświadczeń woli obu stron, p.-łac. consensualis”. Natomiast nie potrafię odszukać jego antonimu. Będę wdzięczna za wszelką pomoc.
    Marta Hudak
  • Nie ma komu posprzątać
    9.12.2010
    9.12.2010
    Spotykam się czasem z zupełnie obco dla mnie brzmiącą formą: nie ma komu, oznaczającą: 'nie ma nikogo, kto by…'. Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy jest to forma poprawna. Czy mogę powiedzieć na przykład: „Posprzątać nie ma komu”, czy jednak muszę użyć sformułowania „Nie ma kto posprzątać”?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Gabriela Niemiec
  • Nie ma, nie było, nie będzie
    8.04.2011
    8.04.2011
    W niedawnej odpowiedzi prof. Bańki pojawiło się sformułowanie małżeństwa osób jednej płci. Wydaje mi się, że poloniści powinni dbać o logiczność własnych (a czasem i cudzych) wypowiedzi. Rzecz w tym, że nie ma, nie było i nie będzie małżeństw osób jednej płci, tak jak nie ma mosiężnego plastiku ani 6-osobowych kwartetów. I żadna ustawa tego nigdy nie zmieni.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego